Bolaligimda bobo va buvimning qishloq uyida tez-tez mehmon bo‘lib turardim. Uy atrofidagi qalin daraxtlar, toza havo va qadrdon sukunat ichida o‘zimni yengil his qilardim. Ammo eng sevimli joyim – tog‘ yonbag‘rida joylashgan sirli ko‘l edi.
Bu ko‘l haqida har xil afsonalar yurardi. Bobo “Bu ko‘l paydo bo‘lganida, osmon yergacha engashgan”, derdi. Buvim esa “Suvining tiniqligi shunchalik ediki, unda o‘z qismatingni ko‘rishing mumkin”, deb ta’kidlar edi. Men bolalarcha ishonardim. Har safar shu yerga kelganimda, suv yuzasiga tikilib, nimanidir izlagandek bo‘lardim.
Bir kuni, odatdagidek, tong saharda turib, hech kimga aytmay, ko‘lga bordim. Suv yuzasi shisha kabi jimjit edi. Ammo uzoq tikilganim sari bir g‘alati sezgiga berila boshladim—go‘yo ko‘lning tubida nimadir yashirin edi. Birdan shamol esib, suvning sathi qimirlay boshladi. O‘sha lahzada o‘zimni ko‘rdim—ammo hozirgi o‘zimni emas, balki boshqa bir qiyofada: qo‘rquv ichida, bir nimani yo‘qotgan odamdek.
O‘sha kuni hech kimga hech narsa demadim, lekin nimadir yuragimni g‘ash qilayotganini sezardim.
Oradan yillar o‘tdi. Shaharga ko‘chib ketdim, universitetga kirdim, hayot meni oqim ichida olib ketdi. Endi hammasi boshqacha edi. Lekin har safar qishloq esga tushsa, o‘sha ko‘l ham xayolimga kelardi. Nihoyat, bir yozda, yillar o‘tib, yana u yerga borishga qaror qildim.
Ammo kelganimda ko‘l yo‘q edi. Quruq yer, yoriq tuproq, unutilgan joy.
Shu payt yuragim siqildi. Bir vaqtlar sirli bo‘lib tuyulgan joy endi oddiy chang bosgan maydon edi. Bolaligimdagi afsonalar, sukunat, sir-sinoat — barchasi yo‘qolgan edi. O‘sha damda tushundim: men yo‘qotgan narsa faqat ko‘l emas edi.
Men o‘sha bolalikdagi hayratni, ishonchni, dunyoning sirlarini ilg‘ashga bo‘lgan beg‘ubor intilishni yo‘qotgan edim. Balki o‘sha kuni ko‘lda ko‘rgan qiyofam ham shuni anglatgandir: yillar o‘tib, kattalar dunyosiga singib, o‘zimning bir bo‘lagimni unutganimni.
Toshlar ustida jim o‘tirdim. Osmonga qaradim. Bu safar osmon yergacha engashmagan edi. Lekin men ichimda bir qarorga keldim: hayot davom etar ekan, biz bolaligimizni yo‘qotamiz, lekin uni butkul unutmasak, ichimizdagi ko‘l qurib ketmaydi.
Men ko‘lni yana esladim. Va yuragimda u yana paydo bo‘ldi.