Oftob botib, Surxondaryoning janubidagi qo’riqxonada tungi sokinlik cho’kdi. Men, tabiat muhofazachisi Alibek, darvozani qulflab, navbatchilik postiga yo’l oldim. Yigirma yildan beri bu yerda ishlayman, lekin har kechaning o’z siri, o’z hikoyasi bor.
Bugun alohida tun. Qo’riqxonaning eng chuqur qismida, keksa archa tagida o’tiribman. Quloqlarimga uzoqdan kelayotgan bo’rining uvullashi chalindi. Bu ovoz menga tanish – bu Oqtosh, biz uni besh yildan beri kuzatib kelayotgan bo’ri. Uning ovozida qandaydir g’amginlik bor edi.
Cho’ntagimdan termosni olib, issiq ko’k choydan ho’pladim. Shamol archalarning shoxlarini ohista tebratardi, barglar shitirlashi bilan qo’shilib, tabiatning abadiy qo’shig’ini kuylardi. Oy nurida tog’ cho’qqilari kumush rangda yarqirardi.
Birdan radioaloka moslamasi “qisir” etdi. Hamkasbim Umid aka janubiy postdan qo’ng’iroq qildi: “Alibek, ehtiyot bo’ling, brakonerlar izi topildi. Ikkita mashina izi, yangi. Balki yaqin atrofdadirlar.”
Yuragim “shig'” etib ketdi. Surxon qo’riqxonasi – bu oddiy joy emas. Bu yerda noyob morxo’r echkilari, qor qoploni va boshqa kamyob hayvonlar yashaydi. Ularni asrash – bizning muqaddas burchimiz.
Sekin-asta postdan turib, atrofni diqqat bilan kuzata boshladim. Tunda ko’zlarim yaxshi ko’radi – yillar davomida shakllangan ko’nikma. Uzoqdan mashina faralarining xira nuri ko’rindi. Darhol markaziy postga xabar berdim.
Kechasi bilan hushyor turdik. Brakonerlar bizning sergakligimizni sezib, izlarini yo’qotishga urindi. Lekin biz ularni qo’lga tushirdik – ikki kishini. Ular qimmatbaho morxo’r shoxlarini ovlamoqchi edilar.
Tong otganida, quyosh nurlari tog’ cho’qqilarini oltin rangga bo’yadi. Men yana o’sha archa tagiga qaytdim. Oqtosh endi tinch edi – uning uvullashi eshitilmasdi. Balki u ham xavfning bartaraf etilganini his qilgandir.
Qo’riqxona – bu shunchaki ish joy emas. Bu – mening hayotim, qalbim. Har bir daraxti, har bir toshi, har bir jonzoti bilan gaplashaman. Ular menga o’z tillarida so’zlashadi, men esa ularni tushunaman. Bu yerda o’tgan yigirma yil davomida ko’p narsani o’rgandim, eng muhimi – tabiatning har bir zarrasi qadrli ekanligini.
Uy-ro’zg’or tashvishlarini ko’targan rafiqam Gulnora ham meni tushunadi. “Tabiatni asrash – bu avlodlarimiz oldidagi burchimiz”, deydi u doim. Qizimiz Nazokat ham endi biologiya fakultetida o’qiyapti – oramizda uchinchi avlod tabiat muhofazachisi yetishib kelmoqda.