Buxoroning qadimiy ko‘chalarida Anvar ismli yigit yashardi. U bolaligidan boy bo‘lishni, hashamatli hayot kechirishni orzu qilardi. Lekin u mehnat qilishni yoqtirmas, doimo tez va oson yo‘llar bilan boylik orttirish haqida o‘ylardi.
Kunlarning birida u Buxoroning eng badavlat savdogari Hoji Karim bilan uchrashdi va unga shunday dedi:
— Ustoz, men ham siz kabi boy bo‘lishni istayman. Menga sirini o‘rgating!
Hoji Karim jilmayib, unga eski sandiq berdi.
— Bu sandiqning ichida katta boylik bor. Lekin uni ochish uchun uch kun kutishing kerak. Agar sabr qilolmasang, hech qachon boy bo‘la olmaysan.
Anvar sandiqni olib, xonasiga qaytdi. U uni ochishga qattiq qiziqdi, lekin Hoji Karimning aytganini eslab, o‘zini to‘xtatdi.
Birinchi kun o‘tdi. Sandiq og‘ir, mustahkam edi. Unda oltin va qimmatbaho marvaridlar borligiga shubha qilmasdi.
Ikkinchi kun Anvarning sabri tugay boshladi.
— Nega uch kun kutishim kerak? Axir, men boylikni hoziroq istayman!
U sandiqni ochishga urindi, lekin qulf juda mustahkam edi.
Uchinchi kuni u endi chidolmay, temir bolg‘a bilan sandiqni sindirishga qaror qildi. Lekin bolg‘a tegishi bilan sandiqning ichidan faqat eski qog‘oz chiqdi. Unda shunday yozilgan edi:
“Sabr qilmagan kishi haqiqiy boylikni topa olmaydi. Boylik – faqat tashqi narsalarda emas, balki donolik va mehnatda. Agar uch kun kutganingda, men senga haqiqiy sirni ochib berardim.”
Anvar xijolat bo‘lib, Hoji Karimning oldiga qaytdi.
— Ustoz, men sabr qilolmadim…
Hoji Karim bosh chayqadi.
— Boylik bu – faqat oltin emas, bolam. Boylik – ilm, tajriba va sabr bilan keladi. Endi sen haqiqiy boylikning qadrini bilasanmi?
O‘sha kundan boshlab Anvar tez boy bo‘lish orzusidan voz kechdi va o‘z hunarini o‘rganishga kirishdi. Yillar o‘tib, u ham dono savdogarga aylandi. Endi u yaxshi bilardi: boylikni izlashdan ko‘ra, uni o‘zi yaratish muhimroq.