Bugun ertalab buvimning sandiqchasini ochganimda, unutilgan xotiralar qaytib keldi. Sandiqchaning yog’och hididan tortib, ichidagi eski ro’molchaning gul naqshlarigacha – hammasi o’sha yozni eslatdi.
Men o’n ikki yoshda edim. Toshkentning jazirama yozida buvimnikiga, Qo’qonga bordik. Mahallada hammamiz “Oq uy” deb ataydigan, devorlariga tok o’ralgan hovlisida yashar edi. Har kuni ertalab nonvoyxonadan issiq patir olib kelar, men esa ayvonda o’tirib, patirni qaymoq bilan yerkanman, hovlidagi olxo’ri daraxtining ortidan ko’tariladigan quyoshni tomosha qilardim.
O’sha yoz alohida edi. Qo’shni xonadonning o’g’li Jamshid akaning to’yi bo’ldi. To’ydan oldingi kunlar davomida butun mahalla birlashib tayyorgarlik ko’rdi. Ayollar o’choq boshida palov damlar, erkaklar esa hovlida katta chodirlar o’rnatishardi. Men buvim bilan birga somsa yasadim – u xamir yoyardi, men ichiga go’sht-piyoz solib, uch burchak qilib bukardim.
Kechqurun, buvim menga o’zining to’yida kiygan atlas ko’ylagini ko’rsatdi. Moviy rang mato ustidagi naqshlar hali ham yarqirab turardi. “Qizim, bu atlas Marg’ilondan kelgan. Senikidir endi,” dedi jilmayib. Ko’zlarimda yosh paydo bo’ldi.
To’y kuni men o’sha atlasni kiyib oldim. Jamshid akaning singlisi Nodira bilan birga dasturxon atrofida yugurib, mehmonga choy uzatdik. Karnay-surnay sadolari ostida raqs tushayotgan mehmonlarni kuzatarkanman, yuragimda g’alati his paydo bo’ldi – vaqt to’xtab qolishini istadim.
Keyin… keyin buvim ketdi. Qo’qondagi “Oq uy” sotildi. Faqat mana shu sandiqcha, atlas ko’ylak va xotiralar qoldi. Endi har safar Qo’qon haqida eshitsam, dimog’imda patir hidi, quloqlarimda karnay sadosi, ko’z oldimda esa buvimning mehribon tabassum jamlangan yuzi gavdalanadi.
Ba’zan o’ylaymanki, o’sha yoz menга bolalikdan yoshlikka o’tish pallasi bo’lgan ekan. Endi sandiqchani avaylab yopaman. Buvimning atlas ko’ylagi hamon moviy rangda tovlanadi, xuddi o’sha yozdagi kabi.