Surxondaryo tog‘larining etagida joylashgan bir qishloqda Jo‘rabek ismli yigit yashardi. U hech qachon yolg‘on gapirmas, odamlarning ishonchini qozonishga harakat qilardi. Lekin u doimo o‘zini boshqalarga yoqtirishga intilar, kim qanday fikrda bo‘lsa, shunga mos harakat qilardi. Bir guruh odam oldida borsa, ularning gaplariga qo‘shilardi. Boshqa guruh oldida esa aksini gapirardi.
Bir kuni qishloqda donishmand bir darvesh paydo bo‘ldi. Uning haqiqiy donolik egasi ekanligini eshitgan Jo‘rabek u bilan uchrashishga qaror qildi.
— Ustoz, men ham dono bo‘lishni, odamlar orasida hurmat qozonishni istayman. Menga maslahat bering, — dedi u.
Darvesh unga sinchkovlik bilan qarab, shunday dedi:
— Sen ko‘lankangni yo‘qotishing kerak.
Jo‘rabek hayron bo‘lib qoldi.
— Ko‘lankamni qanday yo‘qotishim mumkin?
— Buni o‘zing topasan, — dedi darvesh. — Ertaga kel, agar javobni topsang, men senga haqiqiy donishmandlik sirini o‘rgataman.
Jo‘rabek butun kun ko‘lankasini yo‘qotishga harakat qildi. Quyosh nurlari ostida yugurdi, sakradi, devor tagida turdi. Lekin qayerga bormasin, ko‘lankasi hamisha u bilan edi.
Ertasi kuni darveshning oldiga borib, dedi:
— Men buni qila olmadim. Qayerga borsam ham, ko‘lankam ergashib yurdi…
Darvesh kulimsirab dedi:
— Ha, bolam. Chunki sen o‘zingga ishonmaysan. Har bir odamning o‘z fikri, o‘z haqiqatlari bo‘lishi kerak. Agar sen har kimga moslashaversang, har doim ko‘lankang ortingdan ergashib yuradi.
Jo‘rabek o‘sha kundan boshlab boshqalarga yoqish uchun harakat qilishni to‘xtatdi. Endi u har doim haqiqatni gapirar, o‘z e’tiqodiga sodiq bo‘lib qolishga harakat qilar edi. Vaqt o‘tishi bilan odamlar unga hurmat bilan qaray boshlashdi.
Endi u bilardi: kim o‘ziga ishonmasa, u har doim ko‘lankasi bilan yashaydi.