Buxoroning qadimiy mahallalaridan birida Sarvar ismli yigit yashardi. U bolaligidan qiziqqon va orzuga boy edi. Ammo eng katta orzusi — sirli xazina topish edi.
U har kecha eski kitoblarni varaqlab, boylik yashiringan joylarni izlar, Buxoroning tor ko‘chalarida yurib, qadimiy binolarni tekshirardi. Kunlarning birida u otasining javonida juda eski, sarg‘ayib ketgan qog‘oz topdi.
Qog‘ozda chizilgan shakllar va tushunarsiz yozuvlar bor edi. “Bu xazina xaritasi bo‘lsa kerak!” deb o‘yladi Sarvar.
U darhol qog‘ozni olib, mahallaning eng keksa kishisi — Po‘lat boboning oldiga bordi.
— Bobo, bu nimaning xaritasi?
Po‘lat bobo qog‘ozni uzoq kuzatdi va jilmaydi:
— Bolam, bu sen izlayotgan xazinaning kaliti bo‘lishi mumkin. Ammo uni faqat aqlli odam topa oladi.
Sarvar hayajon bilan xaritani o‘rganishga kirishdi. U eski madrasa, minora va hovuzlar orasida izlandi. Kunlar o‘tdi, lekin u hech narsa topolmadi. Hafsalasi pir bo‘lib, yana Po‘lat boboning oldiga bordi.
— Bobo, men hamma joyni tekshirdim, lekin hech narsa yo‘q!
Po‘lat bobo kulib dedi:
— Xo‘sh, sen xaritani o‘qishni o‘rgangin. Undagi yozuvlarni tushundingmi?
Sarvar qog‘ozga yana qaradi. Unda shunday yozuv bor edi:
“Xazina yerdan topilmaydi, u aql va mehnatda yashiringan.”
Sarvar bir muddat jim qoldi, so‘ng bobo kulib dedi:
— Endi tushundingmi? Haqiqiy xazina — bilim va mehnatdir. Agar hayotda muvaffaqiyat qozonishni istasang, sen o‘zingni rivojlantirishing kerak.
O‘sha kundan boshlab Sarvar xazina izlashni bas qildi. Endi u ilm va hunar o‘rganishga kirishdi. Yillar o‘tib, u Buxorodagi eng mashhur usta hunarmandlardan biriga aylandi.
Va nihoyat, u tushundi: haqiqatda eng katta boylik — insonning o‘z ichida yashirin ekan.