Buxoroning qadimiy mahallalaridan birida Hasan ismli yigit yashardi. U yoshligidan rassomlikni yaxshi ko‘rar, lekin hech kim uning san’atiga jiddiy qaramas edi.
— Bo‘yoqlar bilan hayot kechirmaysan, o‘g‘lim. Bu ish non bermaydi, — derdi otasi.
Hasan har kuni rasm chizardi, lekin yuragida shubha bor edi: “Axir, odamlar haqlidir… Men oddiygina rassom bo‘lib hech nimaga erisha olmasam-chi?”
Bir kuni u eski bozor oralab yurib, qariya savdogarni uchratdi. Chol stol ustiga turli buyumlarni qo‘yib sotardi. Lekin ular orasida juda g‘alati, yog‘ochdan yasalgan eski qalam bor edi.
— Bu oddiy qalam emas, — dedi savdogar sirli jilmayib. — Bu qalam bilan chizilgan narsa haqiqatga aylanadi.
Hasan ishonmadi. Lekin baribir qalamni sotib oldi. U uyga kelib, qog‘ozga bir kichkina qush chizdi. Birdan rasm jonlandi va qog‘ozdan uchib chiqdi!
Hasan hayratdan dong qotdi. U ertalabgacha qalamni sinab ko‘rdi: chizgan gullari hid tarata boshladi, chizgan olmalari haqiqatga aylanib, yeyishga yaroqli bo‘ldi.
Hasan quvonib ketdi: “Endi men dunyoni o‘zgartira olaman!”
Ammo u asta-sekin chizgan narsalariga puxta e’tibor qaratmaslikni boshladi. U shunchaki xohlagan narsasini chizib, hayotni osonlashtirishga urinar edi. Bir kuni u shoshilib, mukammal bir ko‘prik chizdi. Ammo ko‘prik sust bo‘lib, odamlar uni bosib o‘tmoqchi bo‘lganda qulab tushdi.
Shunda u tushundi: Haqiqiy san’at shunchaki mo‘jizakor vosita emas, u yurakdan, chuqur anglash va mehnatdan tug‘iladi.
U sehrli qalamini chetga surib, oddiy qalam oldi. Endi u chizayotgan rasmlarida chin yurakdan his qilgan tuyg‘ularini aks ettirar edi. Uning san’ati shunchalik jonli bo‘ldiki, odamlar uning rassomligiga qoyil qolishdi.
Oradan yillar o‘tdi. Hasan endi mashhur rassomga aylandi. U sehrli qalamsiz ham mo‘jiza yaratishni o‘rgandi.
Chunki haqiqiy sehr — bu qalb bilan chizilgan asarlardadir!