Samarqandning eski mahallalaridan birida Qudrat ismli yigit yashardi. U juda ehtiyotkor va tartibli edi. Har doim har narsani o‘z joyiga qo‘yib, yo‘qotmaslikka harakat qilardi. Lekin hayot hamisha biz o‘ylaganimizdek ketavermaydi…
Bir kuni u oilaviy sandiqning kalitini yo‘qotib qo‘ydi. Bu oddiy kalit emas edi — unda bobosining xotiralari, oilaning eng qimmatbaho buyumlari saqlanar edi. Qudrat butun uyni qidirdi, lekin topolmadi.
U mahalla oqsoqoliga bordi va yordam so‘radi. Oqsoqol unga kulimsirab qaradi va dedi:
— O‘g‘lim, sen kalitni qaerda yo‘qotganingni bilasanmi?
Qudrat bosh chayqadi.
— Unda kalitni qayerda qidirayotganingni bilasanmi?
Qudrat yelka qisdi:
— Har joyda qidirdim, lekin topolmadim.
Oqsoqol ohista dedi:
— Ba’zan inson yo‘qotgan narsasini noto‘g‘ri joydan izlaydi. U tashqaridan qidiradi, lekin ba’zan javob o‘z ichida bo‘ladi.
Qudrat bu gapni tushunmadi, lekin chuqur o‘yga toldi. U yana uyiga qaytdi va bir joyda tinch o‘tirdi. “Men kalitni oxirgi marta qachon ishlatdim?” deb o‘zidan so‘radi. Sekin-asta eslashga harakat qildi…
Birdan yodiga tushdi! Kecha u kechqurun deraza yonida kitob o‘qiyotgandi. Ehtimol, kalit u yerda qolgandir?
U yugurib borib, deraza tokchasini ko‘zdan kechirdi. Haqiqatan ham, kalit u yerdan topildi!
Qudrat chuqur nafas oldi va oqsoqolning gapini tushundi: Ko‘pincha inson yo‘qotgan narsasini noto‘g‘ri joydan izlaydi. Javob esa yurak, aql va sabr bilan o‘ylaganda topiladi.
Shu kundan boshlab, Qudrat faqat narsalarni emas, balki hayotdagi haqiqatlarni ham sabr bilan izlay boshladi.