Samarqandning chekka qishloqlaridan birida Zokir ismli yigit yashardi. U bolaligidan qiziquvchan va tadbirkor edi. Lekin uning eng katta orzusi — katta shaharga borib, ilm o‘rganish va donishmand odam bo‘lish edi.
Ammo qishloq va shahar orasida keng jarlik bor edi. Yigirmanchi avloddan beri hech kim bu jarlikdan o‘tmagan. Odamlar bu yerni la’natlangan deb bilishar, hatto yaqinlashishga ham qo‘rqishardi. “Bu jarlikdan o‘tish mumkin emas” derdi ular.
Zokir esa bunga ishonmadi. Bir kuni u qishloq oqsoqoli Yusuf bobodan so‘radi:
— Bobojon, nega hech kim bu jarlikdan o‘tolmaydi? Nega bu yerdan shahar tomon yo‘l yo‘q?
Yusuf bobo chuqur nafas olib dedi:
— Bu jarlikdan faqatgina yuragida qo‘rquv yo‘q odam o‘ta oladi. Odamlar ko‘prik yo‘q deb o‘ylashadi, lekin aslida u bor…
Zokir hayron bo‘ldi. U bu sirni tushunishga harakat qildi, lekin hech qanday javob topa olmadi. Shunda u qaror qildi: o‘zi borib ko‘radi!
Ertasi kuni tongda u jarlik chetiga yetib bordi. Pastga qaradi — chuqur va qorong‘u jarlik. Hatto qushlar ham u yoqqa uchib o‘tmasdi.
U bir qadam tashladi — tagidan hech narsa topmadi. Ikkinchi qadam — hamon hech narsa yo‘q! Qalbini shubha bosdi: “Axir ko‘prik yo‘q-ku, men qanday o‘taman?”
U orqaga qaytmoqchi edi, lekin birdan Yusuf boboning so‘zlari yodiga tushdi: “Bu jarlikdan faqatgina yuragida qo‘rquv yo‘q odam o‘ta oladi.”
Zokir chuqur nafas oldi, yuragini pokladi va ishonch bilan oldinga qadam tashladi. Mo‘jiza sodir bo‘ldi. Uning oyog‘i havoda qolmadi. U g‘ayritabiiy, ko‘rinmas ko‘prik ustida turgandi!
Zokir asta-sekin yurishda davom etdi. Har safar oldinga ishonch bilan qadam qo‘yganida, ko‘prik paydo bo‘lar, lekin agar ikkilanib, qo‘rquvga berilsa, u g‘oyib bo‘lardi.
Nihoyat, u jarlikdan o‘tdi. Qarshisida shahar ko‘rinardi. Endi u tushundi: jarlik hech qachon haqiqiy to‘siq bo‘lmagan! U faqatgina odamlarning qo‘rquvi tufayli o‘tolmaydigan devorga aylangan edi.
Zokir ortga qaytdi va qishloqdagilarga bo‘lgan voqeani so‘zlab berdi. Dastlab hech kim unga ishonmadi, lekin u jarlik chetiga yetib kelib, yana oldinga yurdi — ko‘prik yana paydo bo‘ldi! Shundan keyin boshqa odamlar ham jasorat bilan jarlikni kesib o‘tishdi.
Shu kundan boshlab, qishloq va shahar o‘rtasidagi to‘siq yo‘qoldi. Zokir esa butun umr shuni anglab yashadi: ba’zan eng katta to‘siqlar tashqarida emas, odamlarning o‘z ichida bo‘ladi.