Boshlandi…
Nilufarning ko’z oldida onasi go’sht do’koniga olib ketayotgan qora qo’zichoq qo’rqib qichqirdi. Uning oyog’ida to’q sariq lenta—bu xola Sitoraning lenti edi. Xola vafot etganida, Nilufarga aytgan edi: “Bu qo’zichoq bizning qalbimiz. Uni hech qachon sotma.”
Lekin hozir, otasi Abror aka qichqirar edi: “Nonvoyxona yopiladi, qizim! Qo’y savdosi kerak!”
Nilufar tomosha qilmadi. U qo’zichoqni quchoqlab, eski mahallaning tor ko’chalari bo’ylab yugurdi. Xolaning uyi—qorong’i, siniq derazali uy—hali ham xuddi u yo’q bo’lgan kundek edi. Deraza ostida xolaning qo’li bilan yozilgan daftar: “1937-yil. Qishloqda ochlik. Men bir qo’zichoqni o’limdan qutqardim…”
Daftarda yana yozilgan edi: “Qora teri—omad. Lekin u omadni faqat jasorat bilan saqlaydi.”
Nilufar qo’zichoqni xolanung’ so’zlariga qo’yib, unga non uvoli. “Seni sotishmayman,” dedi u qattiq. “Xola aytganidek, bizning qalbimizsan.”
Ertasi kuni ertalab, otasi unga qaradi: “Qizim, do’konga borish kerak.”
Nilufarning qo’li titradi, lekin u xolanung’ daftarini ko’rsatdi. “Buni o’qing, ota.”
Abror aka daftarni o’qidi—1937-yili xola Sitora qanday qilib o’zining qora qo’zichoqni bosqinchilardan yashirgani, qishloqni ochlikdan qutqargani haqida. Uning ko’zlari ho’l bo’ldi. “Lekin bizga pul kerak,” dedi u qiyincha.
“Menda reja bor,” dedi Nilufar. Chorsu bozoriga borib, u xolanung’ retsepti bo’yicha pishirgan ziravorli nonlarni sotishni taklif qildi. “Non nomi—’Qora Qo’zichoq Noni’. Xola retsepti.”
Besh kun ichida ularning kichkina do’koni navbatga to’ldi. Odamlar xushbo’y hidga kelishardi. “Bu non qanday shirin!” deyishardi mahalla aholisi.
Bir kuni, Nilufar qo’zichoqni boqayotganida, otasi uning yoniga kelib o’tirdi. “Xola seni ko’rsa, gururlanardi,” dedi u. “Sen uning qalbidagi jasoratni olding.”
Qo’zichoq xuddi xola Sitoradek jiddiy ko’zlar bilan qaradi. Nilufar kuldi. “Bu faqat boshlanishi, ota. Keyingi rejam—Andijondagi non festivaliga borish!”