Qadimiy Buxoroning tor ko‘chalarida Nasiba ismli qiz yashardi. U bolaligidan tarixga qiziqar, har doim eski binolar sirini o‘rganishni yaxshi ko‘rardi. Uning bobosi har doim bir afsonani aytib berardi:
— Buxorodagi eski madrasalardan birida bir g‘isht bor, unga yurakdan quloq solsang, o‘tgan zamonlarning ovozini eshitishing mumkin.
Nasiba bu gapga ishonar, lekin hech kim qaysi madrasa haqida gap ketayotganini bilmasdi.
Bir kuni u tarixiy qo‘lyozmalarni o‘rganayotganida, kichik bir ishora topdi. Unga ko‘ra, afsonaviy g‘isht Ulug‘bek madrasasining shimoliy devorida bo‘lishi kerak edi.
Nasiba u yerni sinchiklab o‘rgandi. U devor g‘ishtlarini barmoqlari bilan paypaslab, boshqalardan farqli bo‘lganini qidirardi. Nihoyat, bir g‘ishtning yuzasi biroz boshqacharoq ekanini sezdi.
U uni asta-sekin surib ko‘rdi va ichidan kichik bo‘shliq ochildi. Ichkarida bir parcha qog‘oz va mayda teshiklari bor g‘alati yog‘och bor edi. Qog‘ozni ochib o‘qiganida, u hayratdan qotib qoldi.
“Bu yog‘och qadimiy ovoz yozish moslamasi. Unda o‘tgan asrlarning so‘zlari saqlangan.”
Nasiba yog‘ochni ehtiyotkorlik bilan ushlab, tarixchilar bilan bog‘landi. Olimlar tekshiruv o‘tkazib, bu haqiqatan ham qadimiy ovoz yozish usuli bo‘lishi mumkinligini aniqlashdi.
Shu kundan boshlab, Nasiba faqat tarixni sevuvchi qiz emas, balki Buxoroning unutilgan sirlarini ochgan inson sifatida tanildi.