O’sha kun quyosh hammadan oldin ko‘tarildi. Yoki menga shunday tuyuldi. Tashqarida yer hali sovuq edi, lekin ichimda qandaydir noma’lum issiqlik bor edi. U qo‘rquv edi, hayajon edi, balki nimadir ortimda qolayotganining sezgisi edi.
Men maktab hovlisiga chiqib, belimdagi bog‘ichni mahkam tortdim. U qora sumkani orqamga bosib turardi. Shu sumkaga bir yil oldin qancha umid bilan bog‘langan bo‘lsam, hozir shuncha og‘irlik bilan tashlagim kelardi.
Ichkaridan ovozlar eshitilar, lekin hech kim meni sezmagandek edi. Hammani g‘ashiga tekkan bolaman, shunaqa deb o‘ylashardi. Ularning nigohi: “Shu ham odammi?” derdi. Ammo bugun boshqa edi. Bugun men o‘z nigohim bilan ularning nigohiga qarashga tayyor edim.
Ichkariga kirdim. Maktabning tor, sarg‘aygan devorlarini o‘rganib chiqdim. Shu devorlar ichida men ortiqcha edim. Qachonlardir, birinchi sinfda, men ham hammaga o‘xshab xursand bo‘lardim, to sinf yettilargacha. O‘shanda hayot faqat baholardan iborat emasligini angladim. Lekin boshqa hech kim anglamadi.
Maktab direktori eshigi oldida to‘xtadim. Ichkarida o‘qituvchilar suhbat qurishardi. Hamma mening bu eshik oldida turganimni ko‘rib turardi, lekin hech kim hech narsa demasdi. Oxirgi nafasimni olib, ichkariga kirdim.
— Men ketayapman, — dedim.
Direktor boshini ko‘tardi. Uning nigohi go‘yo “bunday qilmagin” derdi. Lekin men allaqachon qilgan edim. O‘qituvchilar hayrat bilan qarashdi. “Qayerga ketayapsan?” deb so‘ramadi hech kim. Chunki ular allaqachon javobni bilishardi.
Men sumkamni yerga qo‘ydim. U menga ortiqcha edi.
— Yozadigan narsam bor, — dedim.
Hech kim tushunmadi. Men ham ularga tushuntira olmasdim. Lekin ichimda bir narsa aniq edi.
Men o‘sha maktabni, o‘sha qoidalarni, o‘sha baholarni tashlab chiqdim.
Quyosh hamon baland edi. Lekin bu safar, u boshqacha ko‘rinardi.